گذار از اقتصاد نفتی به اقتصاد دانش بنیان و تحلیل نقش سیاست های علم، فناوری و صنعت-مشخصات اقتصادهای نفتی

author

  • علی ملکی پژوهشکده سیاست گذاری علم، فناوری و صنعت دانشگاه صنعتی شریف
Abstract:

این سلسله مقاله ها سعی دارد ضمن تحلیل فرآیند گذار از اقتصاد نفتی به اقتصاد دانش محور، به صورت خاص نقش سیاست های علم، فناوری و صنعت را در این گذار مورد بررسی قرار دهد. هر چند در مورد نقش این سیاست ها برای نیل به اقتصاد دانش محور پیش از این بحث های زیادی شده، اما کمتر در مورد این سیاست ها در کشورهای مبتنی بر منابع طبیعی و به ویژه اقتصادهای نفتی صحبت شده است. پیش فرض این سلسله مقاله ها این است که نمی توان فرآیند سیاست گذاری در هر حوزه از جمله حوزه سیاست گذاری علم، فناوری و صنعت را مستقل و جدا از بستر و زمینه آن تحلیل کرد. از همین رو، موضوع این مقاله به عنوان اولین مقاله از این سری، به تبیین مشخصات و ویژگی های اقتصادهای نفتی به عنوان بستر شکل گیری سیاست ها و اثرگذاری بر آن، می پردازد. نزول بلندمدت تراز تجاری و تلاطم های درآمدی، بیماری هلندی و اثر جایگزینی، پیوندهای ضعیف با اقتصاد، عوامل اقتصاد سیاسی و آثار سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، به عنوان 5 دسته از ویژگی های کشورهای نفتی مورد بحث قرار گرفته اند. اگرچه این مقاله - متاثر از ادبیات مصیبت منابع - بیشتر بر ابعاد و وجوه منفی اقتصادهای نفتی تمرکز دارد، اما وجود منابع طبیعی در برخی کشورها زمینه بروز ویژگی ها و آثار بسیار مثبت هم بوده است. گستره و عمق این ویژگی ها در کشورهای مختلف بسیار متفاوت است، اما قابلیت بروز آن ها در همه کشورهای نفتی می تواند وجود داشته باشد. توجه به این ویژگی های بالفعل و بالقوه و محدودیت ها و همچنین فرصت های ناشی از آن ها، لازمه سیاست گذاری واقع گرا و اثربخش در هر حوزه ای از جمله علم، فناوری و صنعت است. در مقاله های بعدی راجه به نسبت این ویژگی ها با اقتصادهای دانش محور و همچنین نقش سیاست های علم، فناوری و صنعت در این فرآیند گذار، بحث خواهد شد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مفهوم‌پردازی گذار به اقتصاد یادگیرنده در ایران با رویکرد سیاست علم و فناوری

مفهوم اقتصاد یادگیرنده به‌عنوان زیرساخت اقتصاد دانش‌بنیان مطرح شده است. برابر این نظریه، گذار به اقتصاد یادگیرنده در کشورهای در حال توسعه به‌عنوان بستر و زمینه‌ساز اقتصاد دانش‌بنیان مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به اصل وابستگی به مسیر، اصل پسینی بودن مطالعات و عقلانیت محدود مطرح در اقتصاد تکاملی، بررسی فرایند گذار به‌عنوان تغییر کیفی مؤثر بر نهادها، سازمان‌ها و روابط بین آنها نیازمند توجه ب...

full text

نقش اقتصاد دانش بنیان در کنترل تورم

در یک اقتصاد مبتنی بر دانش، گسترش دانش و مهارت‌ها به نوآوری منجر می‌شود که این خود، سبب افزایش بهره‌وری، افزایش درآمدها و کاهش تورم و بیکاری خواهد شد. بنابراین، با توجه به اهمیت به کارگیری دانش در بهبود شرایط اقتصادی، مقاله حاضر تلاش کرده است اثر اقتصاد دانش بنیان بر کنترل تورم را در ایران با استفاده از داده‌های سری زمانی سالانه، طی دوره‌ی زمانی 1390- 1357 و با استفاده از مدل خود توضیحی با وقفه...

full text

نقش اقتصاد دانش بنیان در کنترل تورم

در یک اقتصاد مبتنی بر دانش، گسترش دانش و مهارت‌ها به نوآوری منجر می‌شود که این خود، سبب افزایش بهره‌وری، افزایش درآمدها و کاهش تورم و بیکاری خواهد شد. بنابراین، با توجه به اهمیت به کارگیری دانش در بهبود شرایط اقتصادی، مقاله حاضر تلاش کرده است اثر اقتصاد دانش بنیان بر کنترل تورم را در ایران با استفاده از داده‌های سری زمانی سالانه، طی دوره‌ی زمانی 1390- 1357 و با استفاده از مدل خود توضیحی با وقفه...

full text

مفهوم پردازی گذار به اقتصاد یادگیرنده در ایران با رویکرد سیاست علم و فناوری

مفهوم اقتصاد یادگیرنده به عنوان زیرساخت اقتصاد دانش بنیان مطرح شده است. برابر این نظریه، گذار به اقتصاد یادگیرنده در کشورهای در حال توسعه به عنوان بستر و زمینه ساز اقتصاد دانش بنیان مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به اصل وابستگی به مسیر، اصل پسینی بودن مطالعات و عقلانیت محدود مطرح در اقتصاد تکاملی، بررسی فرایند گذار به عنوان تغییر کیفی مؤثر بر نهادها، سازمان ها و روابط بین آنها نیازمند توجه ب...

full text

نقش صنعت ترجمه در اقتصاد دانش بنیان: سرمایه گذاری یا سرمایه سوزی علمی و فرهنگی

سرمایه گذاری علمی و فرهنگی از مفاهیم نوظهور در اقتصاد دانش بنیان است. از جمله موضوع ترجمه کهاخیرا در ایران با نگاه صنعتی و اقتصادی مورد توجه قرار گرفته است. صنعت ترجمه در دنیا مفهومی ریشه دار وبنیادین دارد که تمامی اجزای آن به صورت هدفمند و ساختاری یافته مشغول فعالیت هستند. این صنعت درایران اسلامی نوپا بوده و شکل گیری آن به سال 9831 برمی گردد. با این وجود ترجمه به عنوان یک عملریشه ای دیرپا در ا...

full text

نقش مراکز رشد و پارک های علم و فناوری در توسعه ی شرکت های دانش بنیان

چکیده: شرکت های دانش بنیان به جهت توسعه ی فناوری های نوین، تولید ثروت در جامعه، اشاعه دانش، ترویج کارآفرینی ، ایجاد مشاغل جدید، توسعه و پایدار کردن اقتصاد دانش بنیان و توسعه بهره وری اقتصادی ایجاد می شوند. دراین راستا و برای توسعه ی چنین شرکت هایی، در دنیایی که دانایی حرف اول را می زند نیاز است مراکز حمایتی که بتوانند همه جانبه از توسعه و پیشرفت این شرکت ها حمایت کنند به وجود آیند. یکی از مراکز...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 01  issue 1

pages  43- 60

publication date 2011-04-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023